Żywienie krytycznie chorych

Dziedzina żywienia klinicznego jest bardzo szeroka. Pomimo istnienia coraz większej ilości dobrych danych wynikających z badań naukowych nie wszystko jest jasne i stan wiedzy nie zawsze umożliwia przedstawienie jednolitych zaleceń. W książce zawarto nie tylko to, co pewne, ale także to, co budzi kontrowersje. Dane z wytycznych i zaleceń to przecież tylko jedna ze stron wiedzy medycznej. W wielu przypadkach można podejmować różniące się, ale uprawnione decyzje terapeutyczne.

Informacje zawarte w publikacji są wynikiem wieloletniej pracy i doświadczenia w leczeniu żywieniowym. Doświadczenie to znacznie wykracza poza intensywna terapię, dlatego też obecność chociażby rozdziału na temat doustnej suplementacji czy też syndromu post–ICU. Zbyt rzadko bowiem, skupiając się na „tu i teraz” i na, skądinąd podstawowym zadaniu intensywisty, czyli ratowaniu życia, zapominamy o tym, co potem, w jakim stanie i czy w ogóle chory będzie funkcjonować po wypisie z oddziału intensywnej terapii i ze szpitala.

Na co dzień trudno jest podejmować decyzje dotyczące leczenia żywieniowego u ciężko chorych: każda z niewydolności czy dysfunkcji narządowych wpływa pośrednio lub bezpośrednio na metabolizm. Nie bez znaczenia pozostaje fakt traktowania terapii żywieniowej jako opcjonalnej i przypadkowej, czasem nieprzemyślanej, podczas gdy jest to terapia podstawowa i niezbędna u każdego pacjenta intensywnej terapii.

Dr n. med. Katarzyna Matysiak-Luśnia

Opieka nad krytycznie chorym pacjentem to jedno z największych, jeżeli nie największe wyzwanie jakie stawia współczesna medycyna. Żywienie kliniczne jest fundamentem tej opieki. Leczenie żywieniowe walnie przyczynia się do zwiększenia szansy pacjenta na wyleczenie i pełny powrót do zdrowia.

Autorka bardzo dokładnie przedstawia zasady żywienia doustnego, dojelitowego i pozajelitowego krytycznie chorych. Szczegółowo omawia stany kliniczne, z którymi musi poradzić sobie intensywista i do których musi dobrać właściwą interwencję żywieniową. Nie poprzestaje na prostym przedstawieniu zaleceń, bardzo dokładnie wyjaśnia podstawy merytoryczne terapii.

„Żywienie krytycznie chorych” to bardzo wartościowe źródło wiedzy dla specjalistów zajmujących się żywieniem pacjentów w trudnych warunkach klinicznych. Książka ta, dzięki swojemu bogactwu treści i świetnej organizacji, z pewnością będzie stanowiła pomoc w codziennej pracy oraz ułatwi zrozumienie złożonych zagadnień związanych z żywieniem w intensywnej terapii.

Prof. dr hab. Stanisław Kłęk

Spis treści:

R01. LECZENIE ŻYWIENIOWE. 
Wprowadzenie

Rozpoznanie niedożywienia

Wskazania do leczenia żywieniowego na OIT

Badania laboratoryjne

Bilans azotowy

Antropometria

Masa mięśniowa

Następstwa niedożywienia w populacji krytycznie chorych

Refeeding syndrome, zespół szoku pokarmowego, zespół ponownego odżywienia

Rozpoczęcie leczenia żywieniowego na OIT

Funkcja przewodu pokarmowego w chorobie krytycznej
R02. WYDATEK ENERGETYCZNY I METODY JEGO POMIARU.
 Wstęp

Wydatek energetyczny:: składowe

Równania predykcyjne

Czynniki modyfikujące wydatek energetyczny

Kalorymetria pośrednia
R03. ŻYWIENIE DOJELITOWE. 
Wstęp

Rodzaje diet przemysłowych

Dostępy do przewodu pokarmowego

Potwierdzenie położenia zgłębnika nosowo-żołądkowego

Żywienie dojelitowe

Biegunka na OIT

Zaparcie na OIT

Błonnik pokarmowy

Diety wysokokaloryczne
R04. ŻYWIENIE POZAJELITOWE.
Podstawy kliniczne

Problemy farmaceutyczne związane z żywieniem pozajelitowym

Suplementarne żywienie pozajelitowe

Białko w chorobie krytycznej

Filozofia zapotrzebowania energetycznego:: współczynnik E/N

Skład żywienia pozajelitowego
R05. MONITOROWANIE TERAPII ŻYWIENIOWEJ NA OIT. 
Wprowadzenie

Monitorowanie kliniczne

Monitorowanie ilości dostarczanych substratów:: makroskładników, mikroskładników, wody

Glikemia i insulinoterapia

Monitorowanie poziomu krytycznych jonów

Strategie optymalizacji żywienia na OIT
R06. ŻYWIENIE PODCZAS CIĄGŁEJ TERAPII NERKOZASTĘPCZEJ.
Wstęp

AKI

Planowanie żywienia podczas terapii nerkozastępczej

Mikroskładniki

Witaminy rozpuszczalne w wodzie

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach

Elektrolity

Karnityna
R07. SUBSTANCJE IMMUNOMODULUJĄCE.
Wstęp

Glutamina

Arginina

Kwasy tłuszczowe ?

Antyoksydanty

Nukleotydy
R08. ŻYWIENIE W FAZIE ZDROWIENIA I REKONWALESCENCJI.
Wstęp

Propranolol

Testosteron i oksandrolon

Inne interwencje wspierające anabolizm w fazie post-ICU

Żywienie w gojeniu ran i odleżyn

 PICS

Zastosowanie i rola ?-hydroksymetylomaślanu

Kwasy tłuszczowe ?-3
R09. ZASTOSOWANIE DOUSTNYCH SUPLEMENTÓW DIETY NA OIT.
Wstęp

Podział doustnych suplementów diety

Skład ONS

Zastosowanie ONS

Ocena dysfagii na OIT

 Strategia optymalizacji żywienia doustnego
R10. ZASADY PODAWANIA LEKÓW PRZEZ SZTUCZNE DOSTĘPY.
Wstęp

Zasady podawania leków przez sztuczne dostępy

Doustne systemy terapeutyczne

Przykłady leków doustnych używanych na oddziale intensywnej terapii
R11. PACJENT OTYŁY ? ŻYWIENIE W CHOROBIE KRYTYCZNEJ. 
Wstęp

Przekarmianie ostre a przewlekłe

Tkanka tłuszczowa

Obesity paradox

Ocena stanu odżywienia

Pogłębiona ocena stanu odżywienia

Zapotrzebowanie na energię

Zapotrzebowanie na białko

Immunożywienie i błonnik
R12. ŻYWIENIE W CIĘŻKICH CHOROBACH WĄTROBY.
Wprowadzenie

Badanie przesiewowe i ocena stanu odżywienia 

Ostra niewydolność wątroby

Encefalopatia wątrobowa

Transplantacja wątroby

Zaawansowana marskość wątroby

Leczenie żywieniowe pacjentów z zaawansowaną marskością wątroby
R13. ZAPALENIE TRZUSTKI.
Ostre zapalenie trzustki

Przewlekłe zapalenie trzustki
R14. ŻYWIENIE W COVID-19.
Wstęp

Niedożywienie w populacji pacjentów z COVID-19

Niedobory mikroskładników

Interwencja żywieniowa

Żywienie pozajelitowe

Prone position

ECMO

Postępowanie po ekstubacji
R15. ŻYWIENIE NA ODDZIALE INTENSYWNEJ TERAPII NEUROLOGICZNEJ/NEUROCHIRURGICZNEJ. Wstęp

Urazy głowy

Dieta ketogenna

Immunożywienie

Rola probiotyków w leczeniu żywieniowym na NOIT

Żywienie w udarze

Dysfagia
R16. ŻYWIENIE PACJENTA PALIATYWNEGO NA OIT.
Wstęp

Ograniczanie terapii w warunkach OIT

Leczenie żywieniowe w warunkach ograniczenia terapii

Zakończenie terapii żywieniowej:: możliwe czy niemożliwe