Tracheotomia przezskórna. Podstawy, techniki, strategie

Na dzień dzisiejszy nie ma wątpliwości co do tego, że tracheotomia przezskórna jest to zabiegowa technologia utrzymywania drożności dróg oddechowych, której wykonanie jest podstawową umiejętnością dobrze wyszkolonego lekarza intensywnej terapii, anestezjologa, specjalisty medycyny ratunkowej, lecz również lekarzy interwencyjnych dyscyplin zabiegowych – neurochirurgów, chirurgów, laryngologów, traumatologów.

Warto jednak wspomnieć, że kiedy przed dwudziestu laty z grupą współautorów tworzyłem pierwsze rozdziały poprzedniej wersji książki, sytuacja nie była tak oczywista. Autorom monografii towarzyszyły liczne formalne wątpliwości z fundamentalnym pytaniem – czy intensywiście wolno wykonywać zabiegi tego typu?

Przekazywany teraz do rąk Czytelnika podręcznik, powstawał na bazie klinicznej pracy i zdobywanych umiejętności lekarzy i pielęgniarek ośrodków anestezjologii i intensywnej terapii w Bielsku-Białej, które pomimo położenia poza renomowanymi centrami akademickimi, stały się głównym miejscem wdrażania technik tracheotomii przezskórnej w Polsce. Od połowy 1997 r. na Podbeskidziu wykonano kilka tysięcy zabiegów tracheotomii przezskórnej – nie tylko dla potrzeb placówek intensywnej terapii.

Założeniem Autorów było takie przedstawienie informacji, aby wszyscy, którzy stawiają pierwsze kroki w leczeniu pacjentów wymagających przewlekłego stosowania sztucznych dróg oddechowych mogli czuć się pewnie. Mam nadzieję, że zaprezentowana w podręczniku wiedza będzie pomocna w codziennej pracy z najciężej chorymi pacjentami oraz uzupełni teoretyczne i praktyczne umiejętności leczenia niewydolności oddechowej.

Prof. Dariusz Maciejewski

W drugiej połowie XX wieku anestezjolodzy, w niektórych ośrodkach, wykonywali sami tracheotomię metodą klasyczną. Wprawdzie było to przez lekarzy zabiegowych tolerowane, lecz uznawano to za pewne lokalne dziwactwo. Pomysł, aby nakłuwać tchawicę (tak jak nakłuwa się naczynie krwionośne) w celu wytworzenia trwałego dostępu, zrewolucjonizował zasady utrzymania drożności dróg oddechowych u ciężko chorych.

Nowy, autorski podręcznik, pisany z pozycji doświadczonego specjalisty, w sposób szczegółowy prezentuje aktualny stan wiedzy na temat tracheotomii przezskórnej. Po omówieniu istotnych kwestii, związanych z nazewnictwem, i przybliżeniu ciekawych faktów z historii rozwoju idei tego zabiegu, następuje opis wskazań i warunków jego wykonania z podkreśleniem roli tracheopunkcji. Jasno i zrozumiale przedstawione zostały różne techniki wykonania tracheotomii przezskórnej oraz ich modyfikacje. Pozycja tracheotomii przezskórnej w stosunku do klasycznych technik tracheostomii i potencjalne jej powikłania, to dalsze rozdziały podręcznika. Ukazana została strategia wykonywania tracheotomii przezskórnej, zasady jej utrzymywania i pielęgnacji oraz opis wybranych przypadków. Żywy i przejrzysty sposób narracji powoduje, że książkę tę czyta się z zainteresowaniem i przyjemnością.

Prof. Andrzej Kübler

SPIS ROZDZIAŁÓW

Mianownictwo • Historia tracheotomii i tracheotomii przezskórnej • Wskazania do wykonania tracheotomii • Termin wykonania zabiegu • Anatomia okolicy zabiegu w warunkach zdrowia i choroby • Tracheopunkcja: miejsce i warunki jej wykonania

Technika wielokrotnych, stopniowych rozszerzeń P. Ciaglii i wsp., 1985 r.
Technika szybkiego dostępu Rapitrach® A. Schachnera i wsp. 1989 r.
Modyfikacja Whittet’a H.B. i wsp. – Percutrac®; 1993 r.
Technika kleszczy rozszerzających kierowanych prowadnicą, W.M. Griggs’a i wsp., 1990 r.
Technika Tracheo S.E.T.® – z modyfikacją kleszczy Griggsa, 2011 r.
Technika odśrodkowa, przezkrtaniowa TLT A. Fantoniego i wsp., 1993-1997 r.
Modyfikacja TLT-J® z zastosowaniem bronchofiberoskopu A. Fantoniego i wsp., 1997 r.
Techniki jednostopniowego rozszerzenia
Metoda Blue Rhino®; 1996-1999 r.
Modyfikacja Uniperc®; 2005 r.
Modyfikacja Ambesh SP i wsp.- T-Dagger®; 2005 r.
Modyfikacja SafeTrach®; 2016 r.
Technika jednostopniowego rozszerzadła obrotowego Percutwist®, G. Frova, M. Quintel, 2002 r.
Technika jednostopniowego rozszerzadła balonowego Blue Dolphin®, P. Ciaglia, M. Zgoda i wsp., 2005 r.
Modyfikacje różnych technik tracheostomii przezskórnej • Porównanie tradycyjnych metod wykonywania tracheotomii i technik przezskórnych • Powikłania tracheotomii przezskórnej • Strategia wykonania tracheotomii przezskórnej • Rurki tracheostomijne • Pielęgnacja tracheostomii i toaleta dróg oddechowych • Podsumowanie • Opis przypadków