Ludzka starość

Proponowana książka wpisuje się w wielowymiarowe i wieloobszarowe sposoby poznania, poznawania, oglądu i opisu starzenia się i starości. Ma ona charakter interdyscyplinarny, a koncentruje się wokół społecznych teorii starzenia się i starości. Przeprowadzono w niej analizę różnych aspektów starzenia się i starości w perspektywie doświadczania jednostkowego oraz zbiorowego na poziomie indywidualnym i demograficznym, z wieloma odniesieniami do zadań oraz działań z pola polityki społecznej i pracy socjalnej. Umieszczając te rozważania i dociekania w paradygmacie aktywnego starzenia się, nie tylko uwypuklamy zalety, możliwości i potencjalności okresu starości, lecz także nie uciekamy od pokazywania opresyjności starzenia się i starości, ograniczeń i niemożności charakterystycznych dla tego okresu w życiu, a wszystko to w kontekście szeroko i wielopłaszczyznowo ujmowanych uwarunkowań jednostkowych, społecznych, rodzinnych, ekonomicznych, gospodarczych, zdrowotnych, często zawierających się w przedmiocie polityki społecznej.
W prezentowanej pracy zaproponowano dwa porządki oglądu starzenia się oraz starości i zjawisk z nią współwystępujących. W pierwszym zakres tematyczny podejmowanych rozważań obejmuje możliwości i ograniczenia kształtujące oblicza współczesnej starości i warunki społeczno-kulturowe procesu starzenia się – zarówno w wymiarze jednostkowym, jak i społecznym. W drugim usystematyzowano treści opisujące starzenie się i starość oraz zjawiska i procesy z nią współwystępujące, tak aby podkreślić epistemologiczny walor książki, a jednocześnie jej elementarny, podręcznikowy charakter.
W kolejnych rozdziałach opisano kształtowanie się gerontologii jako nauki o starzeniu się i starości, uwarunkowaniach tego procesu i jego przebiegu. Omówiono teorie starzenia się i starości ze wskazaniem na główne strategie adaptacji do tego okresu życia, wreszcie opisano cechy starości stanowiące o jej odmienności od pozostałych etapów życia i dość wysublimowanej specyfice.
Dość szczegółowemu oglądowi poddano starość w wymiarze jednostkowym i parametry ją opisujące, takie jak: codzienność seniorów, ich potrzeby z uwzględnieniem ich zmienności i specyfiki, zdrowie, życie rodzinne i przestrzeń fizyczna, wreszcie intymność i prywatność ludzi starszych.
Wymiar jednostkowy uzupełniono o społeczny aspekt starzenia się, w którym szczegółowemu opisowi w pierwszej kolejności poddano kapitał jednostkowy osób starszych – ich możliwości i przestrzeń aktywności edukacyjnej, społecznej, kulturalnej, wyznaczające ramy ich rozwoju oraz budowania tożsamości i podmiotowości. W tym aspekcie nie mogły zostać pominięte procesy i zjawiska społeczne zagrażające funkcjonowaniu seniorów, stanowiące blokady w ich uczestnictwie społecznym.
Nie brak w książce odniesień do zagadnień egzystencjalnych obecnych w życiu ludzi starszych oraz problemów, z którymi przychodzi zmagać się wielu z nich, takich jak: lęki, cierpienie, żałoba i poczucie braku sensu życia, a także ubóstwo, samotność, uzależnienia oraz przemoc doświadczana w starości.
Całość dopełniona została treściami odwołującymi się do aksjologicznej warstwy procesu starzenia się i przeżywania starości.
Książka, którą oddajemy do rąk Czytelników, mimo wielu jej epistemologicznych, aksjologicznych, a także prakseologicznych walorów nie daje odpowiedzi na wszystkie nurtujące nas pytania o naturę starości i różnorodność jej przeżywania. Wierzymy, że rozbudzi w Czytelnikach ciekawość do dalszych pogłębionych teoretyczno-empirycznych poszukiwań i ustaleń.
Autorzy