Komunikowanie się lekarza i pacjenta w medycynie rodzinnej

„Jednym z najtrudniejszych elementów pracy lekarza jest umiejętność komunikowania się z pacjentem. Jest to tym trudniejsze, że do tej pory w zasadzie nie było w toku studiów medycznych przedmiotu, który kształtowałby i doskonalił te umiejętności. W prawidłowej (a więc satysfakcjonującej obie strony) interakcji lekarz–pacjent można napotkać liczne trudności i bariery, które bardzo szczegółowo i z dużą znajomością tematu opisują Autorzy”.
„Medycyna rodzinna jest szczególną dziedziną – lekarz opiekuje się swoimi pacjentami, na wielu etapach życia (od urodzenia do śmierci), z różnymi schorzeniami i problemami społeczno-środowiskowymi. Dlatego umiejętności komunikacyjne odgrywają w tym wypadku zasadniczą rolę.
Monografia obejmuje szeroki zakres zagadnień, skupiając się na aspektach praktycznych, jednocześnie czytelnik znajdzie tu definicje, koncepcje, nowoczesne modele komunikacji oparte na obszernej światowej literaturze.

W książce zostały poruszone zagadnienia związane zarówno z komunikacją werbalną, jak i niewerbalną. Na szczególną uwagę zasługuje rozdział poświęcony telekonsultacjom. Jest to stosunkowo nowe narzędzie wykorzystywane w codziennej pracy lekarza. Czytelnik znajdzie tu wszystkie niezbędne informacje, które pozwolą na prawidłowe przeprowadzenie takiego kontaktu z pacjentem. Ponadto w publikacji zawarte są rozdziały dotyczące komunikacji z dzieckiem, nastolatkiem, pacjentem w podeszłym wieku, przewlekle chorym, uzależnionym, a także część poświęcona komunikacji międzykulturowej.

Na wyjątkową uwagę zasługuje kolejny rozdział dotyczący komunikowania się z pacjentem w dobie COVID-19. Poruszone są w nim kwestie związane nie tylko bezpośrednio z zakażeniem SARS-CoV-2, ale także z depresją i poczuciem izolacji wywołanymi pandemią”.

Fragmenty Recenzji
dr hab. n. med. Ewa Rudnicka-Drożak
– Kierownik Katedry i Zakładu Medycyny Rodzinnej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie

SPIS TREŚCI:

1. Komunikacja werbalna i niewerbalna 1
2. Techniki rozmowy z pacjentem . 7
3. Jak poprawnie prowadzić wywiad 13
4. Telekonsultacje 21
5. Wybrane sposoby komunikowania się lekarza z pacjentem . 29
6. Emocje w relacji lekarz–pacjent: jak sobie z nimi radzić 41
7. Postępowanie z dzieckiem i jego opiekunami. Porozumiewanie się z nastolatkiem 49
8. Zasady komunikowania się z pacjentem w podeszłym wieku 57
9. Komunikacja z pacjentem przewlekle chorym 63
10. Kontakt z pacjentem przewlekle chorym (schorzenia neurodegeneracyjne, układu krążenia, zaburzenia psychiczne) . 67
11. Wsparcie informacyjne chorych na stwardnienie rozsiane przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej . 75
12. Przekazywanie pacjentowi i jego rodzinie złych i trudnych informacji dotyczących stanu zdrowia . 81
13. Jak komunikować ryzyko związane z terapią? 89
14. Komunikacja z pacjentami odmiennych kultur Podstawowe informacje z zakresu komunikacji międzykulturowej potrzebne w opiece medycznej . 97
15. Komunikacja z pacjentem w dobie COVID-19 105
16. Rozmowa z pacjentem uzależnionym od substancji psychoaktywnych 115
17. Jak rozmawiać o problemach seksualnych? Rozmowa z ofiarą przemocy 127
18. Udzielanie pomocy oraz komunikacja z osobami w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia i z osobami pomagającymi (tragedie i kataklizmy) . 135
19. Komunikacja z pacjentami i ich rodzinami na oddziałach intensywnej terapii 145
20. Na czym polega współpraca lekarza z pacjentem? 153
21. Bariery w budowaniu relacji lekarza z pacjentem 161
22. Motywowanie pacjentów do przestrzegania zaleceń 167
23. Udział pacjenta w podejmowaniu decyzji medycznych 177
24. Odkrywanie potrzeb jako ważny element w komunikacji lekarza z pacjentem 183
25. Troska, empatia, wsparcie . 193
26. Zasada zachowania intymności i prywatności pacjenta . 197
27. Wdzięczność w relacji pacjenta z lekarzem 203
28. Rozmowy z pacjentami u schyłku życia 207
29. Gabinet lekarza rodzinnego jako przestrzeń komunikacji . 217
30. Choroby sprzyjające agresji 221
31. Przykłady zachowań agresywnych i sposoby radzenia sobie z agresywnym pacjentem 229
32. Agresja w przychodni oraz w izbie przyjęć 237
33. Agresja dzieci i nastolatków wobec personelu medycznego 245
34. Agresja osób z rozpoznaniem choroby psychicznej na oddziałach psychiatrycznych 251