Joga przygnębienia Jaźń poza kryzysem tożsamości Bhagawadgita Rozdział Pierwszy

Bhagawadgita, prawdopodobnie najbardziej zwięzła i systematyczna księga traktująca o religii, etyce, filozofii i metafizyce, jaka kiedykolwiek została napisana, sama jest jedynie częścią Mahabharaty, zdumiewającego gobelinu starożytnej wedyjskiej historii i filozofii opowiedzianej za pomocą żywotów kilku pokoleń wielkiej dynastii Kuru. Bhagawadgita jest rozmową między Śri Kriszną i jego uczniem, wojownikiem Ardżuną, tuż przed wielką bitwą, jaką Ardżuna stoczył na po polu bitewnym Kurukszetra.

Ponieważ Gita nie została napisana jako niezależna księga, zakłada się, że wspomniane w niej postacie, miejsce akcji i okoliczności są już znane słuchaczowi, który słyszał wcześniejsze epizody Mahabharaty. Przez wzgląd na czytelnika, który chce od razu zająć się Bhagawadgitą, podane jest tutaj krótkie i stosowne podsumowanie zdarzeń przedstawionych w Mahabharacie, które doprowadziły do wygłoszenia Bhagawadgity.

Obecnie istnieje tylko mała część oryginalnego tekstu Mahabharaty, a mimo to zachowane wersy tworzą jeden z najdłuższych epickich poematów w historii. Autorem tego ogromnego dzieła jest Wjasa, którego pełne imię brzmi Kriszna Dwaipajana Wjasa. Otrzymał on tytuł Wjasa, czyli „kompilator”, ponieważ skompilował cztery Wedy. Napisał także osiemnaście Puran i Wedanta-sutrę. Słowo „Mahabharata” dosłownie znaczy „wielkiej wagi”. Według autora to dzieło nosi nazwę Mahabharata, ponieważ jego znaczenie jest bardzo głębokie. Jest ważniejsze od Wed i zawiera transcendentalną wiedzę o Absolutnej Osobie, Śri Krisznie, oraz jego działaniach i mocach.

Celem wszystkich wedyjskich filozofii jest znalezienie trwałego rozwiązania dla niedoli. Niektóre idą dalej i dążą do osiągnięcia najwyższej błogości – osiągnięcie której automatycznie kładzie kres niedoli bez dodatkowego wysiłku.
Wśród tych szkół myśli filozofia Gity, ze względu na jej prostotę i praktyczne podejście, jest najlepsza.

Chociaż nikt nie wita niedoli z radością, nie należy nią gardzić, nie powinniśmy też pozwalać sobie na zgorzknienie z jej powodu. Niedola przychodzi sama z siebie i w istocie ma ważną rolę do odegrania w ludzkim życiu. Wyrywa nas ze snu niewiedzy i popycha ku ostatecznemu celowi życia, najwyższej, niekończącej się błogości niesplamionej niedolą. Tak jak kolec można usunąć za pomocą kolca, niedola jest cierpieniem, które zmusza nas do szukania jej kresu – a im większa niedola, tym silniejsze jest pragnienie usunięcia jej.

Gita, przedstawiając i analizując umysł zwykłej pobożnej osoby, rozpoczyna od przygnębienia Ardżuny, który reprezentuje kogoś, kto ani nie wzniósł się wysoko, ani nie pogrążył w zwierzęcości. Stanowi on mieszankę cnoty i występku, nie będąc ani całkowicie stwardniałym przez materialne przywiązanie, ani transcendentnym wobec niego. Niegodziwy człowiek, przytępiony swoimi egoistycznymi pragnieniami, nigdy nie czuje wyrzutów sumienia ani nie zastanawia się nad konsekwencjami swoich działań. Aby czuć się przygnębionym, przewidując stratę krewnych, trzeba mieć nieco oddania. Ardżuna uosabia kogoś, kto nie wie, jak wznieść się ponad materialną egzystencję, ale jest wystarczająco pobożny, by czuć się przez nią przygnębionym. Taki ktoś jest zdolny do uchwycenia przesłania Gity. Gita uczy, jak uciec od tego przygnębienia i osiągnąć najwyższy cel. Z tego względu jej pierwszy rozdział w Mahabharacie nazywany jest „jogą przygnębienia”, mimo że joga – jedność z Bogiem i przygnębienie nie mają ze sobą nic wspólnego.

Dr Satja Narajana Dasa [Satya Nārāyana Dāsa] – wybitny znawca sanskrytu, tłumacz, autor kilkunastu książek dotyczących kultury i filozofii indyjskiej, założyciel Jiva Institute, zajmującego się promocją nauk wedyjskich oraz Ajurwedy.

Wykłada w Indiach, Europie i Ameryce. Prowadzi także warsztaty w Polsce.
Staraniem Fundacji Kwiat lotosu w 2017r. wydana została w Polsce „Hitopadesia” z Jego interpretacją i komentarzem.