Implantowane kardiowertery-defibrylatory

Implantowane kardiowertery i defibrylatory - wstęp

Od ukazania się pierwszego wydania niniejszej monografii minęło pięć lat. Przez ten czas, w zakresie implantowanych kardiowerterów-defibrylatorów (ICD) – jak we wszystkich metodach leczniczych i technologiach – dokonał się istotny postęp. Wiele opisanych wówczas zagadnień straciło swoja aktualność. Należało rozszerzyć treść niniejszej pracy o nowe, dominujące kierunki rozwoju wszczepialnych urządzeń do elektroterapii serca, takie jak np. terapia resynchronizującą (CRT), której przed kilku laty poświęciliśmy zaledwie wstępne i ogólne uwagi.

Wskazania do stosowania wszczepialnych urządzeń z funkcją defibrylacji zmieniły się na przestrzeni ostatnich lat w niewielkim stopniu, natomiast wzrosła ich pozycja w klasyfikacji mocy dowodowej wskazań. W praktyce, w naszym kraju, bardzo istotnie wzrosła dostępność tej metody leczenia, co wiąże się z należnym uznaniem ze strony decydentów finansowania opieki zdrowotnej oraz ciągłą edukacją prowadzoną przez Sekcję Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego i nasze środowisko. Liczba ośrodków wszczepiających ICD zbliża się do stu i corocznie przybywa nowych lekarzy – adeptów elektroterapii serca. Ponad połowa z tych ośrodków wszczepia też układy do terapii resynchronizującej. Pięć lat temu było ich zaledwie kilka, wykonujących zazwyczaj nie więcej niż dziesięć zabiegów rocznie.

Leczenie przy pomocy wszczepialnych urządzeń jest jednym z elementów kompleksowej terapii chorych z patologiami układu sercowo-naczyniowego, a implantacja urządzenia nie jest zazwyczaj końcem, który “wieńczy dzieło”, a początkiem wieloletniej, specjalistycznej opieki. Zjawisko to staje się coraz bardziej istotne dla polskiego środowiska kardiologicznego, bowiem corocznie przybywa kilka tysięcy osób z ICD i CRT. Coraz więcej osób ma wymieniane urządzenia wszczepione wcześniej. W drugim wydaniu niniejszej monografii kładziemy zatem duży nacisk na aspekty związane z kontrolami urządzeń i ich technologicznymi możliwościami, rozwiązywaniem problemów, a także poruszamy zagadnienia dotyczące leczenia powikłań i reoperacji w tej grupie chorych.

Dynamiczny rozwój zastosowania ablacji przeznaczyniowej powoduje, że coraz częściej korzystamy z niej w opanowywaniu groźnych incydentów arytmicznych u chorych z ICD i CRT. Z tego powodu wprowadziliśmy nowy rozdział poświęcony wyłącznie temu zagadnieniu.

W opracowaniu zostały poruszone również problemy prawne i etyczne, związane z leczeniem chorych przy pomocy wszczepialnych urządzeń z funkcja defibrylacji.

Ze względu na ilość tematów, które postanowiliśmy zawrzeć w uaktualnionej monografii, z prawdziwą przyjemnością zaprosiliśmy do współpracy naszych kolegów: Aleksandra Maciąga, Pawła Derejko oraz Artura Oręziaka – ekspertów, których doświadczenie nie sposób przecenić. Tym samym praca nad monografią stała się dla nas bardzo interesującą, twórczą i zespołową wymianą poglądów.

Na nasz rozwój i dorobek zawodowy, którego wynikem jest między innymi przedkładana Państwu książka, niezwykły wpływ mieli nasi Nauczyciele. Składamy serdeczne podziękowania byłym i obecnym kierownikom Klinik, w których dane nam było pracować: Panu Profesorowi Zygmuntowi Sadowskiemu, Pani Profesor Hannie Szwed oraz Panu Profesorowi Franciszkowi Walczakowi i Panu Profesorowi Łukaszowi Szumowskiemu. Pani Profesor Hanna Szwed miała również wielki udział w redakcji i konsultacji naukowej pierwszego wydania naszej monografii i z jej ówczesnych uwag korzystamy do dziś.

Dziękujemy Panu Profesorowi Witoldowi Rużyłło i Dyrekcji Instytutu Kardiologii w Warszawie za szczególne wspieranie rozwoju naszej dziedziny, dzięki czemu możemy wciąż zdobywać nowe, cenne doświadczenia.

Wreszcie na koniec chcieliśmy złożyć nie mniej serdeczne podziękowania naszym Koleżankom i Kolegom: lekarzom, pielęgniarkom, technikom i fizjoterapeutom, z którymi od lat współuczestniczymy w fascynującej przygodzie jaką jest pomoc choremu człowiekowi. Na osobne wyrazy uznania zasługują Pani dr Katarzyna Gepner oraz Pani mgr Monika Seremak, które były pierwszymi, krytycznymi czytelniczkami manuskryptu.

Dziękujemy też wszystkim kolegom z całej Polski, którzy zajmują się problematyką ICD i CRT. Nasze wielokrotne spotkania i dyskusje z pewnością przyczyniły się do ostatecznego kształtu opracowania, które niniejszym oddajemy w Państwa ręce.

Andrzej Przybylski, Maciej Sterliński

Warszawa, 2011-08-25

O Autorach:

Dr hab. n. med. Andrzej Przybylski, ur. 1965, od 1990 roku pracuje w Instytucie Kardiologii w Warszawie. Początkowo pracował w II Klinice Choroby Wieńcowej, a następnie w Klinice Zaburzeń Rytmu Serca, gdzie obecnie jest kierownikiem Pracowni Elektrofizjologii Klinicznej. Jest autorem wielu prac oryginalnych i poglądowych opublikowanych w renomowanych pismach kardiologicznych. Od początku pracy zawodowej związany jest z problematyką elektrokardioterapii. Jego praca doktorska “Optymalizacja postępowania po wszczepieniu kardiowertera- defibrylatora” zdobyła wyróżnienie w ogólnopolskim Konkursie im. Aurelii Baczko, organizowanym przez Towarzystwo Popierania i Krzewienia Nauk na najwybitniejszą pracę doktorską w dziedzinie medycyny zabiegowej, obronioną w ciągu ostatnich trzech lat. W 2011 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk medycznych. Specjalista kardiolog, akredytytowany specjalista EHRA w zakresie stymulacji serca i ICD. Jest członkiem międzynarodowej komisji ekspertów firmy Biotronik.

Dr n. med. Maciej Sterliński, ur 1970. Adiunkt w II Klinice Choroby Wieńcowej Instytutu Kardiologii w Warszawie. Stopień doktora nauk medycznych (2003) otrzymał na podstawie pracy poświęconej inwazyjnej ocenie dyspersji przewodnictwa śródkomorowego u objawowych i bezobjawowych chorych z zespołem wydłużonego QT, opracowanej we współpracy z Uniwersytetem w Cambridge (Wlk. Brytania). Autor wielu publikacji w czasopismach o zasięgu międzynarodowym. W ostatnich latach koncentruje się głównie na problematyce wszczepialnych urządzeń do elektroterapii serca, zwłaszcza terapii resynchronizującej, oraz organizacji kompleksowej opieki nad chorymi z tymi urządzeniami. Rozprawę habilitacyjną (2011 – postępowanie w toku) poświęcił problemom powikłań terapii resynchronizującej. Kardiolog, specjalista EHRA w zakresie stymulacji serca i ICD. Członek Zarządu Sekcji Rytmu Serca PTK.

Dr n. med. Aleksander Maciąg, ur. 1971. kardiolog w II Klinice Choroby Wieńcowej Instytutu Kardiologii w Warszawie. Stopień doktora nauk medycznych (2010) otrzymał na podstawie pracy poświęconej ocenie pacjentów z implantowanymi kardiowerterami-defibrylatorami w profilaktyce pierwotnej NZK. Swoją pracę zawodową koncentruje na problematyce wszczepialnych urządzeń do elektroterapii serca, resynchronizacji, telemonitoringu oraz ablacji przeznaczyniowych. Specjalista kardiolog, akredytytowany specjalista EHRA w zakresie stymulacji serca i ICD.

Dr n. med. Artur Oręziak, ur. 1970. Obecnie pracuje w Klinice Zaburzeń Rytmu Instytutu Kardiologii w Warszawie. Wcześniej przez wiele lat był zatrudniony w I Katedrze i Klinice Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Niemal od początku pracy zawodowej zajmuje się problemami w zakresie zaburzeń rytmu serca, implantacji stymulatorów serca i kardiowerterów-defibrylatorów oraz ich kontroli. Praca doktorska dotycząca niestabilności elektrycznej serca u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i przerostem lewej komory serca powstała we współpracy z Zakładem Elektroniki Jądrowej i Medycznej Politechniki Warszawskiej.

Dr n. med. Paweł Derejko, ur. 1974. Ukończył w 1999 roku Akademię Medyczną w Gdańsku z wyróżnieniem i jest laureatem medalu “Primus Inter Pares”. W 2005 roku uzyskał stopień doktora nauk medycznych, a jego praca doktorska dotyczyła ablacji trzepotania przedsionków. Początkowo pracował w II Klinice Chorób Serca AM w Gdańsku. W 2003 roku odbył stypendium w Pracowni Elektrofizjologii Instytutu Mater Domini w Castellanza we Włoszech, a następnie podjął pracę w Klinice Zaburzeń Rytmu Serca Instytutu Kardiologii w Warszawie. Obecnie pełni tam funkcję Zastępcy Kierownika Pracowni Elektrofizjologii, a jego działalność koncentruje się wokół ablacji zaburzeń rytmu serca. Jest autorem publikacji poglądowych i oryginalnych z zakresu elektrofizjologii, które ukazały się m.in. w Journal of Cardiovascular Electrophysiology i PACE.