Tytuł: Fizjoterapia w chorobie Parkinsona
Autorzy: Jozef Opara
Katowice 2014
Oprawa: miękka foliowana
Stron: 217
Wymiary: 170 x 240 mm,
ISBN: 978-83-64036-33-0
Oddaję do dyspozycji Czytelników trzecią monografię poświęconą fizjoterapii w schorzeniach układu nerwowego - tym razem dotyczącą fizjoterapii w chorobie Parkinsona (PD). Pierwsza książka, poświęcona rehabilitacji poudarowej ukazała się w roku 2010, druga - fizjoterapii w stwardnieniu rozsianym - w roku 2012. Fizjoterapia jest głównym elementem kompleksowej rehabilitacji. Rehabilitacja w PD nie jest zadaniem łatwym. Związane to jest z trudnym do przewidzenia przebiegiem choroby, jej stadium i przebiegiem leczenia. Najwięcej problemów pojawia się w późniejszych stadiach choroby.
Nie ma jednoznacznych rekomendacji, schematów ani zaleceń dotyczących rehabilitacji w PD. W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby doniesień naukowych dokumentujących efektywność rehabilitacji w PD. Program ćwiczeń dla chorych na PD ciągle jest przedmiotem sporów, powinien on być ustalany dla każdego pacjenta indywidualnie.
Wiele ćwiczeń pacjent może wykonywać w domu. Zwraca się uwagę na powiązanie między stopniem niepełnosprawności i jakością życia odczuwaną przez tych chorych, jak również na obciążenia osób opiekujących się swoimi bliskimi. Kompleksowa rehabilitacja w PD powinna być prowadzona w sposób ciągły, może odbywać się w warunkach szpitalnych, ambulatoryjnych jak i środowiskowych.
W podejściu tradycyjnym koncentruje się ona na redukowaniu objawów choroby takich jak: sztywność, spowolnienie ruchowe, drżenie, zaburzenia chodu, zamrożenie chodu (freezing), zaburzenia funkcji kończyn górnych, problemy z utrzymaniem postawy ciała i równowagi, uczucie zmęczenia (ang.
fatigue), zaburzenia funkcji poznawczych, depresja. Rosnąca z wiekiem skłonność do upadków grozi przykrymi skutkami. Dodatkowym utrudnieniem rehabilitacji są niepożądane skutki uboczne powszechnie stosowanych w PD leków pochodnych dopaminy.
W wieku XXI pojawiły się doniesienia wskazujące na skuteczność nowej strategii postępowania - terapii opartej na zadaniach, skoncentrowanej na niepełnosprawności (ang. task-oriented = disability-focused approach). Wykazano, że przy zachowaniu ścisłych kryteriów kwalifikacji do wysiłku aerobowego można uzyskać poprawę wydolności chorych, nie narażając ich na zbytnie obciążenie serca. Trening ten musi jednak trwać co najmniej kilka tygodni, a najlepiej kilka miesięcy. Warto przy tym zauważyć, że opublikowane do tej pory doniesienia różnią się w poglądach na temat tego, czy ćwiczenia te prowadzą również do poprawy jakość życia chorych. Ważne jest także przekazanie osobom chorym i ich opiekunom zasobu niezbędnych informacji o sposobach leczenia i rehabilitacji.
W książce tej przedstawiono najnowszy stan wiedzy na temat fizjoterapii w PD. Niektóre, równie ważne zagadnienia kompleksowej rehabilitacji w tej chorobie, takie jak np. terapia zaburzeń funkcji poznawczych, zostały opisane skrótowo. Odsyłam do fachowych opracowań w tej dziedzinie.
Dołączyłem obszerny spis piśmiennictwa, który pozwoli sięgnąć do źródeł czytelnikowi bliżej zainteresowanemu fizjoterapią w PD. Zamieściłem także wykaz skal i testów ułatwiających ocenę kliniczną wyników fizjoterapii.
Nie ma jednoznacznych rekomendacji, schematów ani zaleceń dotyczących rehabilitacji w PD. W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby doniesień naukowych dokumentujących efektywność rehabilitacji w PD. Program ćwiczeń dla chorych na PD ciągle jest przedmiotem sporów, powinien on być ustalany dla każdego pacjenta indywidualnie.
Wiele ćwiczeń pacjent może wykonywać w domu. Zwraca się uwagę na powiązanie między stopniem niepełnosprawności i jakością życia odczuwaną przez tych chorych, jak również na obciążenia osób opiekujących się swoimi bliskimi. Kompleksowa rehabilitacja w PD powinna być prowadzona w sposób ciągły, może odbywać się w warunkach szpitalnych, ambulatoryjnych jak i środowiskowych.
W podejściu tradycyjnym koncentruje się ona na redukowaniu objawów choroby takich jak: sztywność, spowolnienie ruchowe, drżenie, zaburzenia chodu, zamrożenie chodu (freezing), zaburzenia funkcji kończyn górnych, problemy z utrzymaniem postawy ciała i równowagi, uczucie zmęczenia (ang.
fatigue), zaburzenia funkcji poznawczych, depresja. Rosnąca z wiekiem skłonność do upadków grozi przykrymi skutkami. Dodatkowym utrudnieniem rehabilitacji są niepożądane skutki uboczne powszechnie stosowanych w PD leków pochodnych dopaminy.
W wieku XXI pojawiły się doniesienia wskazujące na skuteczność nowej strategii postępowania - terapii opartej na zadaniach, skoncentrowanej na niepełnosprawności (ang. task-oriented = disability-focused approach). Wykazano, że przy zachowaniu ścisłych kryteriów kwalifikacji do wysiłku aerobowego można uzyskać poprawę wydolności chorych, nie narażając ich na zbytnie obciążenie serca. Trening ten musi jednak trwać co najmniej kilka tygodni, a najlepiej kilka miesięcy. Warto przy tym zauważyć, że opublikowane do tej pory doniesienia różnią się w poglądach na temat tego, czy ćwiczenia te prowadzą również do poprawy jakość życia chorych. Ważne jest także przekazanie osobom chorym i ich opiekunom zasobu niezbędnych informacji o sposobach leczenia i rehabilitacji.
W książce tej przedstawiono najnowszy stan wiedzy na temat fizjoterapii w PD. Niektóre, równie ważne zagadnienia kompleksowej rehabilitacji w tej chorobie, takie jak np. terapia zaburzeń funkcji poznawczych, zostały opisane skrótowo. Odsyłam do fachowych opracowań w tej dziedzinie.
Dołączyłem obszerny spis piśmiennictwa, który pozwoli sięgnąć do źródeł czytelnikowi bliżej zainteresowanemu fizjoterapią w PD. Zamieściłem także wykaz skal i testów ułatwiających ocenę kliniczną wyników fizjoterapii.