Bezpieczeństwo wody Problemy i wyzwania

Dlaczego to taki ważny temat?

„Już od ponad 20 lat Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), uwzględniając wieloletnie doświadczenia krajów rozwiniętych oraz epidemie chorób przenoszonych drogą wodną, które miały miejsce na całym świecie, zaleca nowe podejście do bezpieczeństwa wody, zwane planem bezpieczeństwa wody. Opiera się ono na ogólnych zasadach zarządzania ryzykiem, ma charakter prewencyjny i jest bardziej skuteczne w ochronie zdrowia publicznego niż system polegający na podejmowaniu działań naprawczych, dopiero z chwilą wystąpienia zagrożeń związanych z dostarczaną wodą pitną.

Unia Europejska w 2015 r., dostosowując się do zaleceń WHO, wprowadziła do Dyrektywy 98/83/WE zmiany dopuszczające dostosowywanie zakresu i częstotliwości badań do wyników przeprowadzonej oceny ryzyka. Jednak zdaniem specjalistów to za mało, bowiem jedynie identyfikacja zagrożeń i zdarzeń niebezpiecznych w całym łańcuchu dostaw wody (od obszaru zasobowego ujęcia wody zaczynając, na punkcie czerpalnym u konsumenta kończąc), dokonanie oceny ryzyka z nimi związanego oraz wdrożenie odpowiednio dobranych środków bezpieczeństwa może przyczynić się do skutecznej minimalizacji ryzyka dla zdrowia konsumentów. Obecnie trwają prace nad gruntowną rewizją Dyrektywy w sprawie wody do spożycia, która obejmie obowiązkową oceną ryzyka, wprowadzi także nowe prawa i obowiązki, w tym ureguluje na poziomie unijnym zasady informowania o jakości wody, ewentualnych zagrożeniach zdrowotnych i sposobach ich minimalizowania.
Zanim system ten zostanie wdrożony w Polsce minie zapewne kilka lat, jednak już teraz warto poszerzać wiedzę w tym zakresie, przyglądać się doświadczeniom innych, zbierać niezbędne informacje, bez których przeprowadzenie rzetelnej oceny ryzyka nie będzie możliwe. Zdobywana obecnie wiedza i stopniowe dostosowywanie się do zaleceń WHO wdrażających plany bezpieczeństwa wody z pewnością przyczynią się do tego, że za kilka lat plany nie będą tylko zbiorem dokumentów w segregatorze, ale skutecznym, dobrze funkcjonującym systemem zarządzania bezpieczeństwem wody"

dr hab. inż. Izabela Zimoch, prof. Pol. Śl., mgr inż. Barbara Mulik

Książka jest zbiorem artykułów z zakresu szeroko rozumianego bezpieczeństwa wody, publikowanych na łamach „Laboratorium – Przeglądu Ogólnopolskiego” w ostatnich latach, zaktualizowanych oraz nowych, niepublikowanych prac z tej tematyki. Publikacje, które ukazały się wcześniej, zostały zweryfikowane i uaktualnione.
Publikacja jest podzielona na trzy części:

Kryteria oceny i monitorowanie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi
Bezpieczeństwo wody w praktyce
Analityka wód i ścieków

Tematyka:

♦ metody oceny i analizy ryzyka w systemach zaopatrzenia w wodę ♦ wdrażanie i doskonalenia systemów zarządzania w laboratorium ♦ metody dezynfekcji stosowane w uzdatnianiu wody pitnej ♦ identyfikacja i ocena zagrożeń ♦ zarządzanie ryzykiem w laboratoriach wodociągowych ♦ biodetekcja jako narzędzie identyfikacji zanieczyszczenia chemicznego wód ♦ zanieczyszczenia środowiska wodnego lekami ♦ nowe wydanie normy PN-EN ISO/IEC 17025:2018-02

Spis treści:

Rozdział I
Kryteria oceny i monitorowanie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi
Bezpieczeństwo wodne w kontekście jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (R. Michalski)
Rewizja DWD – nowe podejście do badań jakości wody do picia (I. Zimoch, B. Mulik)
Polskie przepisy a zalecenia UE i WHO – monitorowanie jakości wody w kontekście zarządzania ryzykiem (B. Mulik)
Wybrane metody oceny i analizy ryzyka w systemach zbiorowego zaopatrzenia w wodę (K. Boryczko)
Woda jako element programu HACCP (A. Rygała, D. Kręgiel)

Rozdział II
Bezpieczeństwo wody w praktyce
Zarządzanie bezpieczeństwem wody od ujęcia do kranu, ze szczególnym uwzględnieniem instalacji wewnętrznych oraz metodyk sporządzania planów bezpieczeństwa (I. Zimoch, B. Mulik)
Projektowanie, wdrażanie, doskonalenie systemów zarządzania w laboratorium (K. Szymańska)
Przegląd metod dezynfekcji stosowanych w uzdatnianiu wody pitnej (I. Lasocka-Gomuła)
Wymagania stawiane laboratoriom zatwierdzanym przez Państwową Inspekcję Sanitarną do wykonywania badania wody (A. Wiśniewska)
Identyfikacja i ocena zagrożeń jako podstawa planów bezpieczeństwa wody (I. Zimoch, B. Mulik)
Zarządzanie ryzykiem w laboratoriach wodociągowych (E. Sadowska)
Doskonalenie po wprowadzeniu nowego wydania normy PN-EN ISO/IEC 17025:2018-02 (E. Sadowska)

Rozdział III
Analityka wód i ścieków
Biodetekcja jako narzędzie identyfikacji zanieczyszczenia chemicznego wód (A. Woźnica, W. Jarosz)
Biofilmy w systemach dystrybucji wody do spożycia – uwarunkowania, zagrożenia, metody eliminacji (D. Kręgiel)
Uprawy hydroponiczne w procesie oczyszczania ścieków (D. Wolecki, J. Kumirska)
Ścieki opadowe i roztopowe oraz możliwości ochrony wód powierzchniowych przed ich zrzutami (A. Pohl, M. Kostecki)
Zanieczyszczenie środowiska wodnego pozostałościami leków na terenie Polski (D. Wolecki, J. Kumirska)
Bakteryjna bioróżnorodność w wodach powierzchniowych i metody jej detekcji (D. Cieniuch, K. Guz-Regner)
Główne nieorganiczne jony oraz chlorany (VII) w wodach powierzchniowych pobieranych w okolicach lotniska Katowice-Pyrzowice (J. Kończyk, J. Kernert, P. Pecyna, M. Kozak, R. Michalski)
Badania stężeń metali w wodach powierzchniowych w wybranych punktach pomiarowych na terenie Górnego Śląska (R. Michalski, J. Kończyk, M. Kozak, A. Sapalska)